Oproep tot bijdragen
Jaarcongres De Moderne Tijd, 2026
Feest! Jubilea en herdenkingen in de moderne tijd, 1780-1940
De werkgroep De Moderne Tijd bestaat in 2026 vijftig jaar. In 1976 werd de Werkgroep De Negentiende Eeuw opgericht en in 2017 breidde ze haar activiteiten uit tot het bredere tijdvak waar ook de late achttiende en vroege twintigste eeuw onder vallen.
Het vijftigjarig bestaan is reden voor een jubileumcongres met als thema ‘Feest! Jubilea en herdenkingen, 1780-1940’. Feesten, jubilea en herdenkingen vormen namelijk een rode draad in de Nederlandse en Belgische geschiedenis. In het revolutietijdvak waren feesten hét middel om politieke groepen te mobiliseren. Revolutionairen dansten rond de vrijheidsboom, Oranjegezinden ontwierpen hun eigen vrijheidssymboliek. In de lange negentiende eeuw werden jubilea onder meer aangegrepen om de trots van de natie te vieren. Denk aan de grootse Coster-herdenkingen in Haarlem in 1823 of de Brielsche feesten in 1872, waarbij de slag om Den Briel werd herdacht. In België werd vanaf 1890 de onafhankelijkheid gevierd op de dag dat koning Leopold I in 1831 zijn eed aflegde. Ook sterf- en geboortedata van schrijvers en kunstenaars, onder wie Vondel, Rembrandt, Conscience en Tollens gaven aanleiding tot feesten.
Zulke feesten werkten even verbindend als polariserend. Ze werden gebruikt om de eigen groepsidentiteit te versterken en andere uit te sluiten. In dit jaarcongres van Werkgroep de Moderne Tijd van 2026 willen we de feestcultuur in de lage landen, inclusief de koloniën in oost en west, in al haar verschijningsvormen onderzoeken. Wat werd er gevierd, door wie, hoe en waarom?
Mogelijke subthema’s
- Vergeten en herinneren: wat werd er niet gevierd?
- De verbeelding van feesten in literatuur, muziek, optochten, schilderkunst, beeldende kunst
- Politieke feesten
- Vredesfeesten, oorlogsherdenkingen
- Volksfeesten in de stad en op het platteland, reguliere feestdagen
- Feest in de familiekring
- Feest en consumptiecultuur: feestkledij, voedsel en drank
- Grensoverstijgende, internationale feesten
Papervoorstellen over deze en andere binnen het congresthema passende onderwerpen zijn welkom. Belangstellenden roepen we op een voorstel van max. 300 woorden en een (beknopte) biografische beschrijving van uzelf in te dienen voor 1 oktober 2025. Zo snel mogelijk daarna wordt uitsluitsel gegeven over de selectie. Abstracts kunnen worden gezonden aan Lotte Jensen (lotte.jensen@ru.nl)