Ken ik u ergens van? De lezer van de negentiende eeuw
Donderdag 4 oktober 2018 om 20u in Spui25 te Amsterdam
Sinds Bernt Luger 37 jaar geleden de revolutionaire vraag stelde: ‘Wie las wat in de negentiende eeuw?’,
zijn de mogelijkheden om die te beantwoorden enorm toegenomen: persoonlijke getuigenissen uit
dagboeken en briefwisselingen zijn nu digitaal beschikbaar, net als krantenadvertenties voor boeken. Maar
wat zeggen die precies? Multatuli klaagde erover dat er geen advertenties van Max Havelaar verschenen en
toch kan zijn boek een van de invloedrijkste van de eeuw genoemd worden. Niet dat een lijst van
invloedrijke boeken gemakkelijk valt samen te stellen. Moeten De brave Hendrik van Nicolaas Anslijn en
De opkomst van de Nederlandsche Republiek van John Lothrop Motley er op komen? Of waren er misschien
boekjes die in zeer kleine oplagen onder de toonbank verspreid werden en toch ook invloed hadden? Wat
betekenden boeken voor de negentiende-eeuwer dan eigenlijk? Vanuit de Verlichting was hij gewend aan
kennisvermeerderende boeken, maar in de negentiende eeuw heeft de roman wellicht andere lezers
voortgebracht dan de spectatoriale geschriften en ontologische dichtbundels van de eeuw daarvoor. Met
haar zoektocht naar de negentiende-eeuwse lezer verkent Marita Mathijsen nieuwe mogelijkheden voor de
literatuurgeschiedenis – niet met waarde en originaliteit als uitgangspunten, maar wel de lezer en wat hem
echt intrigeerde en bewoog.
De spreker
Prof. dr. em. Marita Mathijsen is de biograaf van Jacob van Lennep. Jacob van Lennep. De bezielde
schavuit staat dit jaar op de longlist van de Libris Geschiedenis Prijs en de shortlist van de Nederlandse Biografieprijs.
De liefde voor het lezen en voor de negentiende eeuw heeft zij als hoogleraar Moderne Nederlandse letterkunde aan de UvA altijd uitgedragen. Dat blijkt uit De gemaskerde eeuw (2002) en Nederlandse literatuur in de Romantiek (2004) en uit haar werk als tekstbezorger (onder meer Jacob van Lenneps De zomer van 1823, samen met Geert Mak). De liefde voor het verleden stond centraal is Historiezucht (2013) en meerdere essaybundels.
Aanmelden
De lezing is gratis toegankelijk,
maar u dient zich wel vooraf aan te melden. Dat kan via www.spui25.nl.
De Jacob van Lenneplezing keert jaarlijks op de eerste donderdag van oktober terug en wil de Nederlandse literatuur en cultuur van de negentiende eeuw onder de publieke aandacht blijven brengen. Zij is in het leven geroepen bij gelegenheid van het afscheid van Marita Mathijsen als hoogleraar Moderne Nederlandse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam.