August Friedrich Siegert, Der kleine Kunstfreund, olieverf op doek, 1859 (particulier bezit).

Tentoonstelling: August Friedrich Siegert

August Friedrich Siegert: de kleine wereld in de grote

De grote en de kleine wereld – op z’n laatst sinds deze lente hebben we een geheel nieuwe betrekking tot beide. Het zich terugtrekken in de privacy ruimte heeft sinds Corona voor ons huidige tijdgenoten een nieuwe dimensie. Dat dat tweehonderd jaar geleden al eens zo was, in de tijd van het Biedermeier, daarvan verhaalt de vanaf 5 juli in het B.C.Koekkoek-Huis te bezichtigende tentoonstelling.

August Friedrich Siegert (Neuwied a. Rh. 1820-1883 Düsseldorf) werd tweehonderd jaar geleden geboren en was een voorvader van de in Kleef nog steeds bekende bedrijfsleider van de schoenfabriek Hoffmann, Dr.Walther Siegert. Hij was niet alleen als professor aan de Akademie Düsseldorf een erkend kunstenaar, bovendien werd hij docent aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten te Amsterdam. Net als B.C.Koekkoek vormde ook deze schilder van de Düsseldorfer Malerschule een verbinding tussen Duitsland en Nederland.

August Friedrich Siegert kwam uit een Neuwieder ondernemersfamilie en mocht op voorspraak van Friedrich Wilhelm von Schadow aan de Düsseldorfer Akademie studeren (1835-1845, met een onderbreking wegens militaire dienst). Na ettelijke reizen verbleef hij van 1848 tot 1850 in Neuwied (schilderde daar voornamelijk portretten) en verhuisde daarna definitief naar Düsseldorf. Als professor aan de Akademie (sinds 1872) en schilder met eigen atelier verwierf hij al gauw een zeer goede naam. Eerst waren het portretten, dan werden het ook historische taferelen en uitbeeldingen van sociaalkritische thema’s, beroemd werd hij tenslotte met zijn genre-schilderijen. In openbare verzamelingen bleven werken van Siegert in Neuwied, in Hannover en in Amsterdam behouden, verbluffend veel tevens in de wijdvertakte familie Siegert. Deze tentoonstelling zal nu, na een eerste expositie in het Düsseldorfer Stadtmuseum, in de historische ruimtes van het B.C.Koekkoek-Huis te zien zijn.

De familie Siegert beschikt nog over een sinds kort weer ontdekt boek met zakelijke aantekeningen en brieven, die in de catalogus, geschreven door de beide curatoren Drs. Guido de Werd en Dr. Annegret Stein, worden voorgesteld.
De expositie werd voorbereid door de kleindochter van Dr. Walther Siegert, Dr. Annegret Stein, Berlijn, en de langjarige vroegere directeur van het Städtische Museum Haus Koekkoek en van Museum Kurhaus Kleve, Drs. Guido de Werd, Keulen.
De tentoonstelling zal in het B.C.Koekkoek-Huis op 5 juli 2020 zonder officiële openingsceremonie worden geopend en is dan tot 1 november te zien.

Uitgeverij Wienand heeft een catalogus gepubliceerd, te betrekken in de museumsshop voor 34,- €.

Tentoonstelling: Het verleden verheerlijkt

Het verleden verheerlijkt
De Gouden Eeuw door negentiende-eeuwse kunstenaars verbeeld

Museum Paul Tetar van Elven, Delft, 7 april t/m 29 september 2019

In dit museumjaar dat in het teken staat van Rembrandt en de Gouden Eeuw, zijn alle ogen gericht op ons roemrijke en minder roemrijke verleden. Museum Paul Tetar van Elven, voormalig woonhuis van de 19e-eeuwse schilder, sluit zich daarbij aan, zij het op bijzondere wijze: hier kijken we niet terug vanuit het heden, maar vanuit de 19e eeuw en wel door de ogen van Tetar van Elven (1823-1896) en zijn collega’s.

Dankzij een bruikleen van het Amsterdam Museum is deze zomer een veertigtal schilderijen te zien uit de ‘Historische Galerij de Vos’, een project van de 19e-eeuwse Amsterdamse kunstverzamelaar en -beschermer Jacob de Vos Jacobszoon. Deze liet tussen 1850 en 1863 dertig jonge kunstenaars, waaronder Paul Tetar van Elven, olieverfschetsen maken als een doorlopend beeldverhaal van de vaderlandse geschiedenis vanaf het jaar 40. Dit om de belangstelling levend te houden voor de “roemrijke, evenals leerrijke ontwikkeling van het Nederlandsche volk” en om steun te verlenen aan jonge beoefenaars van de historiekunst.

Dit beeldverhaal kreeg vorm in maar liefst 253 schilderijen van ca. 40×50 cm. waarvan 11 van de hand van Tetar, en 10 kleine beeldjes. De Vos presenteerde ze met een beschrijvende catalogus van eigen hand in het tuinpaviljoen achter zijn huis aan de Herengracht. Ze bleven daar tot 1884, waarna ze met het in onbruik raken van de historieschilderkunst als gedateerd en artistiek oninteressant geleidelijk in museumdepots verdwenen. Hun educatieve waarde was daarmee nog niet ten einde, getuige een driedelige geschiedenispublicatie uit 1906 waarin de voorstellingen als illustraties dienden.

Geheel conform de regels van de 19e-eeuwse historiekunst ging het ook hier om de opwekking van vaderlandsliefde en -trots door de uitbeelding van voorbeeldige perioden en loffelijke daden van het voorgeslacht. De Vos wilde speciaal laten zien hoe uit samenwerking tussen verschillende, ooit vijandige, partijen een krachtige nationale eenheid kon ontstaan. Samenzweringen, volksoproeren, belegeringen, zeeslagen en zegevierende of heldhaftig sneuvelende helden: ze zijn zo dramatisch en theatraal mogelijk in beeld gebracht.

Het hoofdaccent ligt uiteraard op de Tachtigjarige oorlog en onze Gouden Eeuw, met Tromp en De Ruyter en onze andere zeehelden als de verdedigers van onze vrijheid.

Galerij de Vos illustreert daarmee bij uitstek de 19e-eeuwse visie op de eigen geschiedenis. In die periode werden de nationale helden en mythen over de Nederlandse ‘identiteit’ geschapen, die juist nú volop ter discussie staan, sterker: tot onoverbrugbare meningsverschillen leiden. Voor Museum Tetar van Elven aanleiding om juist in dit herdenkingsjaar te illustreren dat elke tijd zijn eigen beeld van de geschiedenis produceert.

Meer informatie op de website (www.tetar.nl)

H.W. Koekkoek, de witte vlag, 1893 olieverf op doek, Stichting B.C. Koekkoek-Huis, Kleef

Tentoonstelling en boek H.W. Koekkoek

Hermanus Willem Koekkoek

Schilder en illustrator van oorlog en vrede

Tentoonstelling 10 maart t/m 30 juni 2019
B.C. Koekkoek-Haus, Kleve (Duitsland)

De voorjaarstentoonstelling in het B.C. Koekkoek-Haus toont het werk van de in de vergetelheid geraakte militair schilder H.W. Koekkoek (Amsterdam 1867- 1929 Amsterdam), een achterneef van de beroemde landschapsschilder, de in Kleve werkzame Barend Cornelis Koekkoek. Herman schilderde eigentijdse militaire voorstellingen, zowel gevechtsscenes als het kampleven, en militaire typen in hun kleurrijke uniformen uit vooral West-Europese legers. De cavalerie en artillerie, waar het paard een belangrijke plaats inneemt, hadden zijn voorkeur. Als illustrator van zich wereldwijd voordoende militaire gebeurtenissen bracht hij de tussen 1900 en 1920 afspelende oorlogen in beeld. Hij beschikte over een groot voorstellingsvermogen. Een oorlog had hij niet van nabij meegemaakt.

Zijn van hoge kwaliteit getuigende schilderijen bevinden zich in internationale particuliere en museale collecties, waaronder het Nederlandse en Britse koninklijk huis.

H.W. Koekkoek, die door zijn vader Willem Koekkoek, bekend om zijn geromantiseerde Hollandse stadsgezichten was opgeleid, woonde tot 1903 in Amsterdam, tot 1920 in Londen en tot zijn overlijden in 1929 weer in Amsterdam.

Zowel het B.C. Koekkoek-Haus als het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie (Den Haag) bewaren zijn uitgebreide nalatenschap, die zijn dochter Hermie aan deze instellingen had geschonken. De tentoonstelling is gebaseerd op het onderzoek van drs Jos W.L. Hilkhuijsen, oud-conservator van het Nationaal Militair Museum (Soest, Nederland). Als eerste onderzocht hij beide archieven, waarop zijn monografie is gebaseerd.

Koekkoeks oorlogsillustraties verschenen in het weekblad The Illustrated London News. Hij bracht onder meer de Boerenoorlog, de Russisch-Japanse oorlog, de Bokser opstand en de Eerste Wereldoorlog in beeld. Voor de maandbladen Pearson’s Magazine en The Royal Magazine illustreerde hij de korte verhalen (fictie en non-fictie). Zijn vóór 1895 vervaardigde schilderijen hebben in hoofdzaak betrekking op de Frans-Pruisische oorlog (1870-1871). De nadruk op militaire typen lag tussen 1895 en 1900. Na 1920 vervaardigde hij vreedzame Hollandse waterlandschappen en geromantiseerde Hollandse stadsgezichten in de stijl van zijn vader.
De tentoonstelling laat aan de hand van niet eerder aan het publiek getoonde schilderijen en archiefmateriaal alle aspecten van Koekkoeks werk zien. De schilderijen komen hoofdzakelijk uit Nederlandse particulier bezit en uit de collecties van het Nationaal Militair Museum, Museum Jan Cunen (Oss) en het B.C. Koekkoek-Haus.
H.W. Koekkoek’s werk valt op door de natuurgetrouw weergegeven ensceneringen en de zorgvuldige uitwerking van wapenrusting. Zowel als kunstenaar en als getuige van eigentijdse gebeurtenissen zijn hij en zijn werk van grote betekenis.

Bij de tentoonstelling verschijnt de Nederlandstalige monografie Hermanus Willem Koekkoek (1867-1929). Schilder en illustrator van oorlog en vrede van drs Jos W.L. Hilkhuijsen (Uitgeverij Vantilt: Nijmegen)