Congres 2017: Mens en dier

Jaarcongres De Moderne Tijd 2017

Mens en dier. De omgang met dieren in de Lage Landen (1780-1940)

Amsterdam, vrijdag 15 december 2017
Universiteitsbibliotheek (Singel 425), Doelenzaal

Dieren vormden een bron van vermaak, van verwondering en materiaal voor de wetenschap. In dierentuinen betrof het vooral exotische dieren, maar de dagelijkse omgang met huisdieren en vee is niet minder interessant. Wanneer veranderde de waak- en jachthond in een trouwe viervoeter en blinde geleidehond, de muizenjagende kat in een knuffeldier?

In 1877 werd de Nederlandse Vereniging tot bescherming van dieren opgericht. Vanaf toen kregen sommige bedreigde dieren wettelijk een beschermde status. Bestaat er een relatie tussen de dierenbescherming en dierecologie en de in diezelfde tijd opkomende natuurbescherming? Wat was het beeld van uitgestorven dieren? Op welke wijze zijn dieren verbeeld in de beeldende kunst en literatuur in de moderne tijd?

Op het jaarcongres van De Moderne Tijd op 15 december zal een divers gezelschap van sprekers zal ingaan op de interessante relaties tussen mens en dier in de moderne tijd.

Programma
09:30-10:00
Inloop en koffie
10:00-10:15
 Opening door dagvoorzitter

Jenny Reynaerts (Rijksmuseum)
10:15-10:45
 ‘Vreemdsoortig en inheems”. Over de veranderende culturele posities van dieren en mensen, 1838-1940’

Erik de Jong (UvA)
10:45-11:15
 ‘Iguanodons, Diplodocussen en de politieke boemerang van de culturele diplomatie, 1878-1913’

Ilja Nieuwland (Huygens ING)
11:15-11:40
Koffie
11:40-12:10
 ‘De hond in de monarchale representatie van de Duitse keizer voor en na 1918’

Irena Kozmonová (Potsdam)
12:10-12:40
 ‘Het doden van dieren’

Peter Koolmees (UU)
12:40-13:30
Lunchpauze
13:30-13:45
 Intermezzo: ‘De schilder, de koning en de leeuw’

(Ivo Blom)
13:45-14:15
 ‘Dierenportretten en de opkomende middenklasse’

Harry Kraaij (UvA)
14:15-14:45
 ‘Transnationale blinde geleidehonden in Nederland en Zuid-Afrika’

Monika Baar (Leiden)
14:45-15:15
 ‘De kat in de negentiende eeuw’

Hanneke Ronnes (UvA)
15:15-15:30
Pauze
15:30-16:00
 ‘Beter tien vogels in de lucht dan een in de hand. Veranderende motieven en praktijken bij vroege vogelbeschermers, 1890-1910’

Leen Dresen (Radboud)
16:00-16:30
 ‘“De vis wordt duur betaald.” De representatie van dieren en het vegetarisme in het werk van Herman Heijermans en zijn tijdgenoten’

Lucie Sedláckova (Praag)
16:30-17:15
 Slotdiscussie
17:15-18:30
Borrel

Aanmelden

Kosten voor de dag: €25 (studenten en promovendi €15) inclusief lunch, ter plekke contant te betalen.
Opgeven s.v.p. vóór 6 december 2015 bij de secretaris van de werkgroep M.M.Lok@uva.nl.

Congres De Negentiende Eeuw 2016

Kiesrecht en Democratie

Op vrijdag 9 december 2016 houdt de Werkgroep De Negentiende Eeuw haar jaarlijkse congres, deze keer getiteld 'Kiesrecht en democratie'. Het congres vindt plaats in de Doelenzaal van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam, Singel 425, Amsterdam.

Thema

12 december 2017 is het exact honderd jaar geleden dat de strijd om het algemeen kiesrecht werd beslecht. Op die dag in 1917 werd op het bordes van het oude stadhuis van Den Haag aan de Groenmarkt door de gemeentesecretaris het algemeen kiesrecht voor mannen en het passief kiesrecht voor vrouwen afgekondigd. Een achteraf gênante twee jaar later, volgde het algemeen kiesrecht voor vrouwen. In België werd in 1921 het algemeen kiesrecht voor mannen ingevoerd, pas in 1948 voor vrouwen.

Met de invoering van het algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen kwam er een einde aan een lange en gecompliceerde discussie over democratie en gelijke rechten, die gedurende de hele negentiende eeuw, niet alleen in de politiek, maar ook daarbuiten was gevoerd. In 1800 had het begrip ‘democratie’ nog allerlei negatieve gevoelens opgeroepen; revolutie, wanorde, geweld en willekeur. Maar een eeuw later, in 1900, had deze ‘associatie met de guillotine’ plaatsgemaakt voor een positieve waardering.

Dit proces was niet louter een kwestie van politieke emancipatie. Culturele, sociale en economische ontwikkelingen speelden eveneens een grote rol in de lange discussie over het algemeen kiesrecht en de uiteindelijke invoering ervan.

Programma

9:30-10:00
Inloop en koffie

10:00-10:15
Opening door dagvoorzitter Wessel Krul

10:15-11:15
Jeroen van Zanten: ‘Inleiding op het thema’
Ulla Jansz: ‘Vrouwenkiesrecht: een omstreden kwestie onder Nederlandse feministen, 1870-1900’

11:15-11:30
Koffiepauze

11:30-13:00
Elisabeth Leijnse: 'De meerderheid in getal is in den regel de minderheid in verstand': Cécile de Jong van Beek en Donk en het algemeen stemrecht’
Aukje van Hout, ‘Wat Geertje overkwam en wat Marijtje ervan docht. Literaire propaganda van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht’
Adriejan van Veen, ‘“Geen gewigter oogenblik dan het tegenwoordige”. Het maatschappelijke debat over en de organisatie van de eerste rechtstreekse Tweede Kamerverkiezingen in 1848’

13:00-14:00
Lunch

14:00-14:15
Informatie over koerswijziging werkgroep en tijdschrift

14:15-14:30
Visueel Intermezzo Eveline Koolhaas-Grosfeld

14:30-16:00
Ido de Haan, ‘Ondemocratische verkiezingen’
Geerten Waling: ‘1848 als “moment van gekte”: democratische experimenten op het Europese continent’
Piet Veldeman, ‘Met stempotlood gewapend? Algemeen stemrecht avant la lettre bij de burgerwacht in België (1830-1914)’

16:00-16:15
Theepauze

16:15-16:45
Flip Kramer, 'Willem Treub en het fin de siècle in de electorale cultuur'

16:45-17:30
Afsluitende opmerkingen Remieg Aerts en slotdiscussie

Toegang en aanmelden

Kosten voor de dag: € 25 (studenten en promovendi € 15) inclusief lunch, ter plekke contant te betalen. Opgeven s.v.p. vóór 2 december 2016 bij de secretaris van de werkgroep, Matthijs Lok: m.m.lok@uva.nl.