22/3/2024 Water: beleving, beheer, beeldvorming in de lange negentiende eeuw

Congres Werkgroep De Moderne Tijd

Vrijdag 22 maart 2024, Amsterdam
Locatie: Doelenzaal Universiteitsbibliotheek (Singel 425)

De omgang met water is tegenwoordig een van de centrale maatschappelijke opgaven, of het nu gaat om zeespiegelstijging, grondwaterdaling of drinkwatertekorten. Een overschot of tekort zorgt voor problemen. Denk bijvoorbeeld aan de recente watersnood in het Limburgse en Waalse rivierengebied of aan de verdroging in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Maar water is ook een belangrijke bron van inspiratie voor hedendaagse kunstenaars over de hele wereld.

Ook in de negentiende eeuw speelde water een cruciale rol in de snel veranderende samenleving. Koning Willem I besloot tot de Nieuwe Hollandse Waterlinie en zorgde als ‘Kanalenkoning’ voor grootschalige investeringen in de landelijke waterinfrastructuur. Tegelijkertijd was Jacob van Lennep overtuigd van het belang van schoon drinkwater voor consumptie en hygiëne van de moderne mens bij zijn inzet voor de Amsterdamse waterleiding. Ondertussen was zoet- of zoutwater ook een bron van wetenschappelijk onderzoek. Schepen voeren uit voor onderzoek op zee en langs de Noordzeekust van Nederland en België verschenen (verplaatsbare) onderzoekpaviljoens. De visserij professionaliseerde op zee en de grote rivieren, maar kampte in toenemende mate met internationale concurrentie en de effecten van overbevissing. Ten slotte trokken toeristen en kunstenaars op grote schaal naar de zonnige badcultuur aan de kust. Op regenachtige dagen droomden velen weg bij de onderwaterwereld in het aquarium, thuis of in Artis.

Water is een grillig en fascinerend fenomeen in de lange negentiende eeuw. De strijd tegen het water werd onderdeel van de Nederlandse nationale identiteit en beeldvorming. Het water bepaalde de vormgeving van het landschap of bleek een essentiële voorziening voor de stedelijke ontwikkeling. Hendrik Willem Mesdag hield van de woeste branding aan de kust, Jan Voerman van het dromerige rivierenlandschap, Gerrit Willem Dijsselhof van het schilderachtige aquarium, Joseph Coosemans van de contrasten tussen heide en moeras. Het congres van de Werkgroep de Moderne Tijd is in 2024 gewijd aan water: aan de beleving, het beheer en de beeldvorming in de periode 1780-1940. Wat waren de wateropgaven in deze lange negentiende eeuw? Hoe bepaalde het water de economie, de handel en het toerisme? Op welke manier was het een bron van inspiratie voor ingenieurs, wetenschappers of kunstenaars? Kortom, welke rol speelde het water in de cultuur en identiteit van de snel veranderende samenleving van de lage landen tijdens de lange negentiende eeuw? Aan de hand van deze vragen beoogt het congres stil te staan bij de veelzijdige culturele betekenis van water en de maatschappelijke, wetenschappelijke en artistieke vragen in de Lage landen.

Aanmelden kan tot woensdag 13 maart 2024 bij Marjet Brolsma (m.brolsma@uva.nl). Kosten: €25,-inclusief lunch, ter plekke contant te voldoen. Voor studenten en promovendi is er een gereduceerd tarief van €15,-.

Programma jaarcongres De Moderne Tijd 2024: “Water: beleving, beheer, beeldvorming in de lange negentiende eeuw”

09:30-10:00	Inloop
10:00-10:15	Welkom en inleiding door Lotte Jensen
10:15-11:00	Openingslezing Wim Klinkert (UvA en Nederlandse Defensie Academie): ‘“Een nationaal verdedigingsmiddel”. Militaire inzet van water 1840-1940’
11:00-12:30	Sessie I: Samen met/tegen het water Nico Randeraad & Joris Roosen (UM/Sociaal Historisch Centrum voor Limburg): ‘Conflict en conflictbeheersing rond de Gemeenschappelijke Maas, 1780-1850’ Joep Schenk (UU): ‘Internationale riviersamenwerking na Napoleon: een mandaat van de markt, of onderdeel van een nieuwe Europese veiligheidscultuur?’ Francien van den Heuvel (OU): ‘Brabantse en Bossche bestuurders strijden voor waterveiligheid’
12:30-13:30	Lunchpauze
13:30-14:30	Sessie II: Waterproblematiek in de stad. Private leidingen en publiek debat Matthijs Degraeve (VUB): ‘Werken met water. Het veranderende beroep van loodgieters in de negentiende eeuw’ Nathan Lauwers & Kim Descheemaeker (Liberas): ‘Het ontstaan van de Tussengemeentelijke Maatschappij der Vlaanderen voor Waterbedeling (TMVW) in 1923. Tegengestelde maatschappelijke belangen en disparate bevoegdheden’
14:30-15:00	Pauze
15:00-16.00	Sessie III: Beelden van water, mens, dier en macht Maurits Ertsen (TU Delft): ‘Zwemmen tussen twee waters. Over water en macht in Nederland en Nederlands-Indië’ Tom Sintobin (RU): ‘Van vischduivel tot beschermde vissoort: de Europese meerval’
16:00-16:45	Slotlezing Robert Verhoogt (min. OCW): ‘De negentiende eeuw onder water. De verbeelding van de onderwaterwereld door kunst en wetenschap’

Call for Papers – Water: beleving, beheer, beeldvorming in de lange negentiende eeuw

Jaarcongres De Moderne Tijd
Vrijdag 22 maart 2024
Deadline voorstellen: 22 september 2023

De omgang met water is tegenwoordig een van de centrale maatschappelijke opgaven, of het nu gaat om zeespiegelstijging, grondwaterdaling of drinkwatertekorten. Een overschot of tekort zorgt voor problemen. Denk bijvoorbeeld aan de recente watersnood in het Limburgse en Waalse rivierengebied of aan de verdroging in de Amsterdamse waterleidingduinen. Maar water is ook een belangrijke bron van inspiratie voor hedendaagse kunstenaars over de hele wereld.

Mogelijke subthema’s

De verbeelding van water (literatuur, muziek, schilderkunst)
Vrijetijdsbeleving in en rondom water
De gevolgen van water voor de leefomgeving (economisch, sociaal)
Water en politiek
Water als knooppunt voor handel (economie, landbouw)
Tekort aan water (droogte, dorst en andere uitdagingen)
Water als impuls voor wetenschappelijke ontwikkelingen
Beleid, bestuur en recht rondom water

Papervoorstellen over deze en andere binnen het congresthema passende onderwerpen zijn welkom. Belangstellenden roepen we op een voorstel van max. 300 woorden en een (beknopte) biografische beschrijving van uzelf in te dienen voor 22 september 2023. Zo snel mogelijk daarna wordt uitsluitsel gegeven over de selectie. Abstracts kunnen worden gezonden aan Marjet Brolsma (m.brolsma@uva.nl).

Mededeling congres

Normaal gesproken vindt het jaarlijkse congres van de Werkgroep De Moderne Tijd altijd plaats in december. Dat zal dit jaar anders zijn: we hebben het jaarcongres gepland in het voorjaar, 22 maart 2024. Op die manier zijn onze activiteiten iets beter verspreid door het jaar heen en we merkten dat de decemberkalender bij veel mensen snel vol zit. Als het goed bevalt, zullen we het zo houden.

9/12/2022 Oorlog op afstand. De Lage Landen tussen neutraliteit en betrokkenheid

Oorlog op afstand. De Lage Landen tussen neutraliteit en betrokkenheid

Congres Werkgroep De Moderne Tijd

Vrijdag 9 december 2022, Amsterdam
Locatie: Doelenzaal Universiteitsbibliotheek (Singel 425)

De Russische inval in Oekraïne veroorzaakte begin dit jaar een schokgolf in Europa. Ook in Nederland en België riepen de beelden van gewonde burgers, gebombardeerde huizen en eindeloze rijen vluchtelingen ontzetting, angst en medeleven op. Wat volgde waren solidariteitsbetuigingen, liefdadigheidsacties, huizen opengesteld voor vluchtelingen. Een enkeling vertrok zelfs vrijwillig naar het front.

Ook in de negentiende eeuw en de eerste decennia van de twintigste eeuw waren er veel ‘oorlogen op afstand’ die Nederlanders en Belgen met grote belangstelling en betrokkenheid volgden: van de Griekse Onafhankelijkheidsoorlog (1821-1829) tot de Krimoorlog (1853-1856) en van de Franse-Duitse oorlog (1870-1871) tot de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939). Formeel gebeurde dit vanaf de zijlijn. Sinds de onafhankelijkheid van België in 1839 voerden beide landen immers een strikte neutraliteitspolitiek. De gedachte dat de Lage Landen een missie hadden als onpartijdige vredesbemiddelaars en voorvechters van het internationaal recht werd zelfs bepalend voor hun nationale zelfbeeld. Dat er in de koloniën wél oorlogen werden gevoerd, deed overigens geen afbreuk aan deze gedachte – veel tijdgenoten beschouwden deze als ‘binnenlandse aangelegenheden’. Voor België kwam er een met de Eerste Wereldoorlog een abrupt einde aan de neutraliteit, voor Nederland duurde dit tot mei 1940.

Dat de regeringen van Nederland en België in de grote Europese conflicten geen partij kozen, betekende echter niet dat oorlogen op afstand de bevolking van beide landen onverschillig liet. Integendeel, dit congres laat zien hoe formele afzijdigheid gepaard kon gaan met een sterke publieke betrokkenheid. Op welke manieren werd door diverse groepen aan dit engagement vorm gegeven? Wat waren de beweegredenen van burgers om zich in te zetten voor humanitaire hulp? Hoe beïnvloedde ‘de oorlog van anderen’ het publiek debat en hoe werd het verbeeld in de populaire cultuur? Door op deze vragen een antwoord te geven beoogt het congres niet alleen de veelzijdigheid en veranderlijkheid van de publieke betrokkenheid bij ‘oorlogen op afstand’ in kaart te brengen, maar tevens inzicht te krijgen in de rekbaarheid van het neutraliteitsbegrip in de Lage Landen.

Aanmelden kan tot 30 november 2021 bij Marjet Brolsma (m.brolsma@uva.nl). Kosten: €25,-inclusief lunch, ter plekke contant te voldoen. Voor studenten en promovendi is er een gereduceerd tarief van €15,-.

Programma jaarcongres De Moderne Tijd 2022: “Oorlog op afstand. De Lage Landen tussen neutraliteit en betrokkenheid”

09:30-10:00	Inloop met koffie en thee
10:00-10:15	Welkomstwoord Lotte Jensen (RU) en inleiding Marjet Brolsma (UvA)
10:15-11:00	Openingslezing Paul Moeyes (HvA): ‘Oorlogsnieuws op afstand – en van dichterbij’
11:00-12:00	Sessie I: Economische belangen en religieuze solidariteit. Rafaël Thiébaut (Musée du Quai Branly): ‘Tussen neutraliteit en handel: Kaap de Goede Hoop in de Zevenjarige Oorlog (1756-1763)’ Koen de Groot (UvA): ‘Veteraan van drie oorlogen. Ignace Wils als strijder voor Kerk en Koning’
12:00-13:00	Lunchpauze
13:00-14:30	Sessie II: De Groote Oorlog Joan Hemels (UvA): ‘Een broeinest van alle journalistieke ondeugden. Een Hollandsch Nieuws-Bureau in Den Haag, 1915-1918’ Christophe Declercq (UU): ‘De opvang van Belgische vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog in Nederland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk’ Caroline Roodenburg (Rijksmuseum): ‘Vluchtelingen in beeld. De reactie van Nederlandse kunstenaars op de Groote Oorlog, 1914-1918’
14:30-15:00	Pauze
15:00-16:30	Sessie III: Verwerking en verzoening Ad van der Logt (ICLON): ‘Van krantenbericht tot anti-oorlogsroman’ Wouter Linmans (RUL): ‘”Bloedige ellende in felle waarachtigheid’- De verbeelding van de Eerste Wereldoorlog in Van het westelijk front geen nieuws’ László Marácz (UvA): ‘De Nederlandsche schermdiplomatie in Europa na de Eerste Wereldoorlog’
16:30-17:00	Slotdiscussie
17:00-18:00	Borrel

CfP – Oorlog op afstand: de Lage Landen tussen neutraliteit en betrokkenheid

Congres Werkgroep De Moderne Tijd
Amsterdam, vrijdag 9 december 2022
Deadline voorstellen: 1 juni 2022

Ary Scheffer, De overgeblevenen van het garnizoen van Mesolonghi op het moment dat de mijn waardoor ze zullen omkomen, aangestoken wordt (1826 – Dordrechts Museum)

Ook in de negentiende eeuw en de eerste decennia van de twintigste eeuw waren er veel ‘oorlogen op afstand’ die Nederlanders en Belgen met grote belangstelling en betrokkenheid volgden: van de Griekse Onafhankelijkheidsoorlog (1821-1829) tot de Krimoorlog (1853-1856) en van de Frans-Duitse oorlog (1870-1871) tot de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939). Formeel gebeurde dit vanaf de zijlijn. Sinds de onafhankelijkheid van België in 1839 voerden beide landen immers een strikte neutraliteitspolitiek. De gedachte dat de Lage Landen een missie hadden als onpartijdige vredesbemiddelaars en voorvechters van het internationaal recht werd zelf bepalend voor hun nationale zelfbeeld. Dat er in de koloniën wél oorlogen werden gevoerd, deed overigens geen afbreuk aan deze gedachte – veel tijdgenoten beschouwden als ‘binnenlandse aangelegenheden’. Voor België kwam er een met de Eerste Wereldoorlog een abrupt einde aan de neutraliteit, voor Nederland duurde dit tot mei 1940.

Dat de regeringen van Nederland en België in de grote Europese conflicten geen partij kozen, betekende echter niet dat oorlogen op afstand de bevolking van beide landen onverschillig lieten. Integendeel, dit congres laat zien hoe formele afzijdigheid gepaard kon gaan met een sterke publieke betrokkenheid. Op welke manieren werd door diverse groepen aan dit engagement vorm gegeven? Wat waren de beweegredenen van burgers om zich in te zetten voor humanitaire hulp? Hoe beïnvloedde ‘de oorlog van anderen’ het publiek debat en hoe werd het verbeeld in de populaire cultuur? Door op deze vragen een antwoord te geven beoogt het programma niet alleen de veelzijdigheid en veranderlijkheid van de publieke betrokkenheid bij ‘oorlogen op afstand’ in kaart te brengen, maar tevens inzicht te krijgen in de rekbaarheid van het neutraliteitsbegrip in de Lage Landen.

Subthema’s die in de bijdragen mogelijk aan bod kunnen komen zijn:

De verbeelding van de oorlog op afstand in kunst en literatuur
Humanitaire hulp en opvang van vluchtelingen (Rode Kruis, opvang van Belgische vluchtelingen tijden de Eerste Wereldoorlog, liefdadigheidsacties)
Nederlanders in buitenlandse krijgsdienst en oorlogsvrijwilligers (Zouaven, Internationale Brigades Spaanse Burgeroorlog)
‘De oorlog van anderen’ in de pers (propaganda, oorlogscorrespondentie)
Het spanningsveld tussen publieke partijdigheid en politieke afzijdigheid (Transvaalnationalisme, internationale boycots)
Economische en militaire reacties op ‘oorlogen op afstand’ (rantsoenering, mobilisatie)
Engagement van pacifisten en antimilitaristen
De angst voor oorlog in de pers en populaire cultuur (toekomstscenario’s, radio, film, fotografie)
De impact van oorlog op afstand op nationale zelfbeelden

Papervoorstellen over deze en andere binnen het congresthema passende onderwerpen zijn welkom. Belangstellenden kunnen een voorstel van max. 300 woorden en een (beknopte) biografische beschrijving indienen tot en met 1 juni 2022. In de tweede helft van juni wordt uitsluitsel gegeven over de selectie. Abstracts kunnen worden gezonden aan: Marjet Brolsma (m.brolsma@uva.nl)

Jaarcongres gaat door, met maatregelen

Een mededeling over het Jaarcongres op 3 december van Marjet Brolsma, namens de Werkgroep De Moderne Tijd

We zijn verheugd u te melden dat, ook met de nieuwe coronamaatregelen, ons congres over ‘Veerkracht! Wegen uit de crisis, 1780-1940’ van vrijdag 3 december door kan gaan op locatie en zoals gepland kan plaatsvinden in de Doelenzaal van de Universiteitsbibliotheek van de UvA. Wel zijn we vanwege de nieuwe coronamaatregelen genoodzaakt om een aantal aanpassingen te maken. Zo zullen we u vragen uw coronatoegangsbewijs te tonen bij binnenkomst en is het verplicht om een mondkapje te dragen wanneer u door UvA gebouwen loopt. Pas wanneer u zit, mag het kapje af. Tot onze spijt is het volgens de huidige coronaregels helaas niet mogelijk om u een lunch, koffie/thee en borrel aan te bieden. Daarom willen we u vragen om zelf zorg te dragen voor uw lunch en dit elders te nuttigen. Omdat we geen catering mogen aanbieden, schrappen we ook de kosten voor deelname; deelname aan het congres is m.a.w. gratis. We hopen er – het thema van ons congres indachtig – een mooie, interessante dag van te maken op 3 december!

Hartelijke groet en tot dan,

Marjet Brolsma

Anton Muttenthaler, Hans Welgemoed vindt het geluk, ca. 143-1920. Rijksmuseum Amsterdam

3/12 Jaarcongres: Veerkracht!

Veerkracht! Wegen uit de crisis, 1780-1940

Congres Werkgroep De Moderne Tijd

Vrijdag 3 december 2021
Universiteitsbibliotheek (Singel 425), Doelenzaal, Amsterdam

Update 29 november 2021: het congres gaat door, met maatregelen; zie hier voor meer details. Het programma is licht aangepast, zodat het congres voor 17:00 kan afsluiten.

De coronapandemie heeft ons lange tijd in de greep gehouden, maar langzaam lijkt er zicht op verbetering en misschien zelfs een einde van de crisis te komen. De crisis heeft een groot beroep gedaan op mentale en fysieke veerkracht. Veerkracht omvat het vermogen om terug te buigen, te weerstaan en te herstellen en kan zowel op het individuele als collectieve niveau betrekking hebben: niet alleen een persoon, maar ook een samenleving kan veerkrachtig zijn.

Veerkracht is al decennialang een sleutelbegrip binnen academische kringen (‘resilience’), en wordt vanuit meerdere disciplines bestudeerd: de economie, de culturele studies, de sociale wetenschappen, de politicologie enzovoort. Vanuit historisch perspectief worden zelfs modellen geschetst om de ‘veerkracht’ van toekomstige samenlevingen te kunnen voorspellen.

Op dit congres onderzoeken we hoe veerkracht tot uiting kwam in Nederland en Vlaanderen in de periode 1780-1940 vanuit een multidisciplinair perspectief.

Welk herstellend vermogen lieten godsdienstige, politieke en culturele gemeenschappen zien na ontwrichtende gebeurtenissen? Hoe manoeuvreerden politici en hun instituties zich uit een crisis? En hoe toonden individuele burgers veerkracht? Hoe gaven dichters, musici en schilders uiting aan mentale weerbaarheid? Waar putten ze hoop en inspiratie uit en hoe visualiseerden zij de nieuwe toekomst, na de crisis?

Op dit congres vestigen we ook de aandacht op de complexiteit van een begrip als veerkracht. Hoe verhoudt het begrip veerkracht zich tot politieke, sociaaleconomische en culturele verandering en wat is de relatie tussen kwetsbaarheid en veerkracht? Op het eerste gezicht zijn beide begrippen immers twee kanten van dezelfde medaille. Zonder neergang of tegenslag is veerkracht nauwelijks denkbaar.

Aanmelden kan tot 26 november 2021 bij Marjet Brolsma (M.Brolsma@uva.nl). De toegang is gratis, i.v.m. de coronamaatregelen.

	Programma
9:30-10:00	Inloop
10:00-10:15	Inleiding voorzitter Lotte Jensen (RU)
10:15-11:00	Openingslezing ‘Veerkracht. Wegen uit de crisis’ Beatrice de Graaf (UU)
11:00-12:00	Sessie I: Veerkracht en emotie ‘Emotionele praktijken in de gevangenissen van Rotterdam en ’s Hertogenbosch 1800-1850’ Iris van de Zande (OU) ‘Gevende vaderlanders. Landelijke inzamelingsacties na rampen als nationale veerkracht’ Fons Meijer (RU)
12:00-13:15	Lunchpauze (op eigen gelegenheid)
13:15-14:45	Sessie II: Revolutie en restauratie ‘Hoe beëindig je een burgeroorlog? De veerkracht van lokale overheden tijdens de Oranjerestauratie, 1787-1788’ Friso van Nimwegen (UL) ‘Verwerking van het crisisverleden: veerkracht in civil society in Dordrecht, 1813-1850’ Adriejan van Veen (RU) ‘Scherven rapen; Banten en de (im)materiële erfenis van de koloniale vernietiging’ Adieyatna Fajri en Kelly Breemen (NIOD)
14:45-15:15	Pauze
15:15-16:45	Sessie III: De verbeelding van veerkracht ‘Het beeld van de veranderende stad in de topografisch-historische collectie van de Gentse verzamelaar Pierre-Jacques Goetghebuer’ Inge Misschaert (UG) ‘Veerkracht in de Nederlandse dorpsvertelling’ Anneloek Scholten (RU) ‘Als de Feniks zal het herboren uit zijn assche zijn herrezen! De verbeelding van veerkracht in het Vlaamse landschap, 1915-1920’ Bart Tritsmans (UA)
16:45-16:50	Slotwoorden

CfP: Veerkracht! Wegen uit de crisis, 1780-1940

Call for papers

Veerkracht! Wegen uit de crisis, 1780-1940

Congres Werkgroep De Moderne Tijd
Amsterdam, vrijdag 3 december 2021
Deadline papervoorstellen: 15 mei 2021
Keynote-spreker: Prof. dr. Beatrice de Graaf

De coronapandemie heeft ons lange tijd in de greep gehouden, maar langzaam lijkt er zicht op verbetering en misschien zelfs een einde van de crisis. Het ‘nieuwe normaal’ heeft een groot beroep gedaan op onze mentale en fysieke veerkracht. Veerkracht omvat het vermogen om terug te buigen, te weerstaan en te herstellen en kan zowel op het individuele als collectieve niveau betrekking hebben: niet alleen een persoon, maar ook een samenleving kan veerkrachtig zijn. Het begrip is niet nieuw, maar circuleerde al in de negentiende eeuw. Tijdens de choleracrisis van 1832 was het zelfs trending topic: de kranten stonden bol van de oproepen om veerkracht te tonen. Men kon zelfs poeder kopen dat de veerkracht zou verhogen.

Veerkracht is al decennialang een sleutelbegrip binnen academische kringen (resilience), en wordt vanuit meerdere disciplines bestudeerd: de economie, de culturele studies, de sociale wetenschappen, de politicologie enzovoort. Ook in de geschiedwetenschap staat het thema de laatste tijd volop in de belangstelling. Of het nu gaat om de omgang met rampspoed, het standhouden van politieke instituties in revolutietijd of het aanpakken van economische crises in het verleden: verschillende grote onderzoeksprojecten hebben recent aandacht besteed aan het onderwerp veerkracht.

Met dit congres onderzoeken we hoe veerkracht tot uiting kwam in Nederland en Vlaanderen in de periode 1780-1940 vanuit een multidisciplinair perspectief. We kijken daarbij zowel naar collectieve als individuele veerkracht. Welke routes bewandelden overheden om uit een crisis te geraken? Welk herstellend vermogen lieten godsdienstige, politieke en culturele gemeenschappen zien na ontwrichtende gebeurtenissen? En op het individuele niveau: hoe toonden burgers veerkracht? Hoe gaven dichters, musici en schilders uiting aan mentale weerbaarheid? Waar putten ze hoop en inspiratie uit en hoe visualiseerden zij de nieuwe toekomst, na de crisis?

Door meerdere subthema’s centraal te stellen, willen we de aandacht vestigen op de verschillende exit-strategieën die gebruikt werden om crises in het verleden te overwinnen. Daarbij houden we oog voor de complexiteit van een begrip als veerkracht. Wat is bijvoorbeeld de relatie met kwetsbaarheid? Op het eerste gezicht lijken beide begrippen twee kanten van dezelfde medaille te zijn. Maar veronderstelt veerkracht altijd een voorafgaande periode van neergang en tegenslag?

Subthema’s die in de bijdragen mogelijk aan bod kunnen komen zijn:

De verbeelding en uiting van veerkracht (literatuur, muziek, schilderkunst)
De persoonlijke uitweg uit crises (veerkracht in egodocumenten)
Economische veerkracht (omgang met economische neergang en verval)
Veerkracht en religie (nieuwe geloofsbewegingen, Réveil, religie als troost/inspiratie)
Veerkracht en politiek (omgang met revolutie/machtsverlies, institutionele veerkracht)
Veerkracht en ziekte (fysieke weerstand, bestrijding epidemieën)
Veerkracht en wetenschappelijke kennis (vooruitgangsdenken, techniek)
Beleid, bestuur en recht rondom rampen (crisismanagement, rampenbestrijding)
Veerkracht en sociabiliteit (onderwijs, heropvoeding, maakbaarheidsidealen)

Papervoorstellen over deze en andere binnen het congresthema passende onderwerpen zijn welkom. Belangstellenden kunnen een voorstel van max. 300 woorden en een (beknopte) biografische beschrijving indienen voor 15 mei 2021. Zo snel mogelijk daarna wordt uitsluitsel gegeven over de selectie. Abstracts kunnen worden gezonden aan Lotte Jensen (l.jensen@let.ru.nl), die ook informatie kan geven over het congres.